"Digitaal design stelt mensen centraal"

Gael, bij het ontwerpen van de nieuwe conceptauto gebruikte je geen kleimodellen maar alleen digitale technologieën.
Nou, bijna. Dat was het plan. Maar het is altijd goed om de auto op schaal te kunnen zien voordat hij in productie wordt genomen. Het is belangrijk om met een kleimodel te controleren of de verhoudingen kloppen. Bij de Audi skysphere concept vonden we bijvoorbeeld dat hij er iets te vlak uitzag toen we hem met een VR-bril bekeken. Daarom besloten we om de gegevens in Ingolstadt snel in klei in te laten frezen, zodat Marc Lichte de auto kon bekijken. Hij gaf ons zijn feedback en vervolgens hebben we de hoofdruimte voor de inzittenden iets vergroot. Het controleren van de proporties is het enige doel van het kleimodel. Bij het verfijnen van de contouren werken we niet langer zoals vroeger handmatig met dit model. De gehele designontwikkeling is digitaal uitgevoerd.

Is een virtueel designproces in de hedendaagse gedigitaliseerde wereld een logische verdere ontwikkeling?
Voor mij is dit zonder twijfel de weg naar de toekomst. We besparen niet alleen veel tijd en geld, maar profiteren ook van het feit dat we met Marc Lichte een digitaal model kunnen bespreken, ook al bevinden we ons in een satellietstudio in Malibu, op duizenden kilometers van het hoofdkantoor van Audi. Alleen dat is al een enorm voordeel. We hoeven niet eerst een model te maken in de Verenigde Staten en het vervolgens naar Ingolstadt te sturen ter beoordeling. Het hele proces kan onmiddellijk digitaal worden uitgevoerd.

Een ander voordeel van digitalisering is dat er voortdurend aan de auto wordt gewerkt. We leveren gedurende de dag onze bijdrage in Californië en sturen de gegevens vervolgens naar Europa. Terwijl wij 's nachts slapen, is het dag in Ingolstadt, waar de details worden geëvalueerd, gepresenteerd of verder ontwikkeld. Wanneer we wakker worden, liggen de antwoorden of feedback al klaar. Dat is de juiste manier.

Kun je uitleggen hoe het digitale designproces werkt?
We beginnen meestal op de traditionele manier met schetsen, maar dat is slechts een zeer kort deel van het proces, niet meer dan enkele dagen. Vervolgens gaan we direct naar de nieuwe digitale tools waarmee we onze visie kunnen uitdrukken door middel van schetsen in 3D. Na nog eens enkele dagen van samenwerking met onze getalenteerde 3D-operators, kunnen we onze VR-bril opzetten en volumes en proporties bespreken met Marc. Het is fantastisch om te zien hoeveel jonge ontwerpers bekwaam zijn met het schetsen in 3D. Ze kunnen op een heel natuurlijke manier met deze systemen werken.

Wat zijn de grootste verschillen tussen het digitale en traditionele designproces?
Ik zou liegen als ik zou zeggen dat er geen verschil is. Handmatig modelleren is een vaardigheid van echte kunstenaars. We zien mensen die kleimodellen maken altijd als beeldhouwers. Je voelt je een beetje een kunstenaar die samen met anderen aan een kleimodel werkt. Maar dit is een nieuw tijdperk, waarin kunst ook digitaal kan zijn. Nu onze digitale vaardigheden steeds geavanceerder worden, voelt CAD-ontwerp weer aan als een artistiek proces.

Eerst dacht ik dat we iets zouden verliezen als we digitaal zouden ontwerpen. Maar ik merkte dat de cirkel rond is. Het artistieke element is gelukkig nog steeds aanwezig. We hebben geen klei meer onder onze vingernagels, maar we creëren onze designs nog steeds met evenveel plezier.

Audi-design hecht altijd veel belang aan proporties. Hoe is het voor jou, als ontwerper, om proporties alleen op virtuele wijze te beoordelen?
Dit was zeker een leerproces en in het begin een kleine uitdaging. De VR-bril bood slechts lage resoluties en in de onbekende virtuele wereld was het evalueren van de proporties niet eenvoudig. Maar de digitale tools zijn beter geworden en ook wij zijn gewend geraakt aan het gebruik ervan. De grootste hindernis bij de overgang naar digitale technologie was dat we moesten leren omgaan met dit nieuwe gereedschap.

Is het belangrijk dat een designer zijn of haar ontwerp met de hand aanraakt?
Natuurlijk, het is tenslotte een fysiek object in de reële wereld. Niets vervangt het zien van een ontwerp in levenden lijve. Dit geldt met name voor serieprojecten, waarbij designers en technici om slechts enkele millimeters vechten. Ik betwijfel of we dit kunnen doen zonder deze laatste stap in het proces van designontwikkeling. Voor ons is het nog steeds een magisch moment als je eindelijk in de praktijk ziet wat je hebt gecreëerd.

Met welke uitdagingen heb je te maken gehad bij het virtuele ontwerp van deze conceptcar?
In het algemeen verliep alles vrij soepel, met alleen wat kleine problemen. We wilden bijvoorbeeld dat een rand op de achterbumper van de Audi skysphere duidelijk zichtbaar zou zijn. In virtual reality leek deze erg uitgesproken, maar in werkelijkheid was er weinig van te zien. Dat kan gebeuren en is geen groot probleem. Elke keer dat we een nieuwe dataset maken, kunnen we van deze kleine fouten leren en ons proces aanpassen.

Is een puur digitaal ontwerp alleen geschikt voor conceptcars of ook voor seriemodellen?
Het digitale proces werkt voor beide. Voor productie-auto's besteden we meer tijd aan kleimodellen, omdat hun ontwikkeling complexe haalbaarheid en massaproductieparameters omvat die onvermijdelijk van invloed zijn op het design. Dit deel van het proces is beter aan de hand van een model te beoordelen, omdat de wijzigingen subtiel en talrijk zijn. Maar het digitale proces is vrijwel hetzelfde en ook de voordelen zijn identiek: we besparen tijd en geld.

Ik herinner me dat we in mijn vroegere dagen als ontwerper letterlijk maandenlang schetsen hebben gemaakt voordat we de kans kregen om aan een schaalmodel te werken. Vandaag de dag is het heel anders: je hoeft slechts enkele weken te schetsen voordat we de designthema's kiezen die verder gaan in CAD en die daarna met VR in 3D worden vergeleken. Dat is de kracht van het digitale proces.

Wat zijn de voor- en nadelen van het virtuele proces op het gebied van human-centric design?
Een digitaal designproces plaatst mensen centraal, want in de virtuele wereld kun je al in een vroeg stadium simuleren welke beleving de auto zal bieden. Dit wordt gedaan door de auto bijvoorbeeld in zijn natuurlijke omgeving te plaatsen, materialen aan te brengen op exterieur- en interieurdelen en de digitale interface op de beeldschermen te projecteren. Op deze manier ervaren designers al in dit stadium hetzelfde wat de klant zal ervaren.

Toen ik een jonge ontwerper was bij Volkswagen, hebben we interieurmodellen op ware grootte bekleed met echte materialen. Het hout werd zelfs beschilderd door een kunstenaar die vroeger kerken in Italië restaureerde. Dat vergde een enorme hoeveelheid werk in die tijd. Tegenwoordig kunnen designers hun digitale ontwerpen presenteren met alle materialen en details, in specifieke omgevingen en met verlichting die onder andere realistische reflecties weergeeft. Het is ongelooflijk wat ze in korte tijd kunnen bereiken. Dit proces is met name nuttig geweest bij de ontwikkeling van de Audi skysphere, waarbij het gaat om het visualiseren van twee verschillende belevingen in een auto. Het digitale werken heeft ons daarbij heel goed geholpen.

Is de ontwikkeling van een conceptcar ook een gelegenheid om nieuwe digitale processen te testen voor productie?
Jazeker, wat we in digitale processen leren, wordt meegenomen in de ontwikkeling van productiemodellen. Omdat de tijdsbestekken voor conceptcar-projecten zo krap zijn, moeten we nieuwe manieren van werken vinden om sneller en efficiënter te zijn in de korte tijd die beschikbaar is.

De Audi skysphere is in drie maanden ontworpen en in twee maanden gebouwd. Ik heb nooit gedacht dat dit in zo'n korte tijd mogelijk is. Dankzij digitalisering kan het. Deze helpt ons sneller te ontwerpen en helpt technici onze visie in kortere tijd te realiseren.

En doorgaans leer je veel door dit proces. Er zijn veel verrassingen en groot enthousiasme. Het is een beetje alsof je een modeontwerper bent die een show voorbereidt voor een modeweek. De creaties zijn unieke stukken die nauwelijks zullen worden gedragen. Maar deze shows laten zo veel zien: technologie, stijl, trends en de toekomstvisies van het merk. Voor ons bij Audi geldt hetzelfde. Met de Audi skysphere concept hebben we iets magisch, fraais en elegants gecreëerd: een beeldhouwwerk in beweging dat twee verschillende belevingen biedt. Het digitale proces was de sleutel tot het realiseren van zoiets bijzonders.