Het hele interieur als gebruikersinterface

Wat is een goed gebruikersinterface-ontwerp?
Bartos Scharmach: Dat is niet moeilijk: het design stelt de mens centraal. Met andere woorden, je hoeft je niet aan de technologie aan te passen, want de technologie is aangepast aan jou. Dit staat in de wereld van industrieel ontwerpers bekend als Human-Centred Design. De klant staat centraal. Waar een autofunctie ook voor bedoeld is, zij moet er zijn voor de inzittenden. De mensen in de auto zeggen wat ze willen en de gebruikersinterface geeft dan een aantal opties.

En hoe werkt dit in de Audi grandsphere concept?
Bartos Scharmach: Stel dat de inzittenden willen ontspannen. De auto moet dit dan faciliteren. Daarom wilden we geen statische, maar contextgevoelige menu’s in de gebruikersinterface van de Audi grandsphere concept. Dus bij ontspannen hoort dan bijvoorbeeld de optie om een film te kijken of naar muziek te luisteren. Ook een mooiere, alternatieve navigatieroute over binnenwegen kan daarbij horen.

De Audi grandsphere concept is ontworpen voor firstclass reizen en het ultieme comfort dat daarbij hoort. Welk effect heeft dit op de gebruikersinterface?
Xenia Sichwardt: Voor het ontwerpen van de user interface (UI) en user experience (UX) zijn smartphones altijd ons referentiekader. Waarin onze UI en UX verschilt van die van smartphones is dat wij ons niet tot één oppervlak hoeven te beperken. Bij ons zijn er nieuwe ontwerpmogelijkheden in het interieur. Dat is een spannend vooruitzicht, omdat we materiaalkeuze, vormgeving en interfacedesign nu kunnen combineren. Met conventionele apparaten en gadgets krijg je nooit zo’n gebruikerservaring.

Bartos Scharmach: Audi heeft de grandsphere bedacht voor een toekomst waarin zelfrijdende auto’s misschien werkelijkheid worden. Dat roept de vraag op: wat doen klanten als ze niet langer actief de auto besturen? Wat het antwoord ook is, voor ons verandert vrijwel alles. Wij ontwerpers moeten nieuwe on-boardervaringen bedenken. Onze rol is veranderd van een op de bestuurder gericht interieur vormgeven naar een interieur bedenken waarin de ruimte zelf centraal staat. Het dashboard is niet meer het focuspunt. Nee, alles in de auto, de wanden, het plafond, de vloer, vraagt nu onze aandacht. Kort gezegd: een auto ontwerpen die ooit misschien autonoom rijdt, zoals de Audi grandsphere concept, biedt ons de mogelijkheid om op een geheel nieuwe manier naar interieurs te kijken. Dat worden leefruimtes waarin individuen naar believen hun eigen activiteiten kiezen.

Met projecties in plaats van traditionele schermen draagt het volledige interieur bij aan de inzittendenbeleving.
Bartos Scharmach: De Audi grandsphere heeft geen traditioneel dashboard meer, dus is er meer interieurruimte. Rechthoekige schermen zijn voor ons ontwerpers heel beperkend omdat ze bepalen waar de interfaces komen. Tegelijkertijd zijn ze voor gebruikers heel duidelijk: daar, en nergens anders, gebeurt de interactie tussen mens en machine. Door informatie op de interieuroppervlakken te projecteren, in dit geval van hout, behoren schermen tot het verleden. We willen verrassen. Als je instapt, zie je geen inactieve schermen. Geen dode, zwarte oppervlakken, zoals wij dat noemen. Zonder schermen zitten we ook niet vast aan de beperkingen ervan. In de Audi grandsphere concept projecteren we informatie op bepaalde delen van het beschikbare oppervlak en, afhankelijk van de situatie, vergroten of verkleinen we die vlakken. Mooier nog, we kunnen overal in de auto projecties tonen, wat bijdraagt aan een levendig interieur. En als je de projecties uitzet, blijf je niet met zwarte schermen achter.

Xenia Sichwardt: We noemen dit frameless design, dat wil zeggen interfaces die niet beperkt worden door vaste afmetingen of plekken. Dit design speelt een grote rol in de Audi grandsphere. Zonder deze beperkingen kunnen we informatie tonen waar we dat wensen of, nog belangrijker, waar de gebruikers dat wensen. En dat is precies firstclass reizen: voldoen aan de wensen van de inzittenden.

Hoe maak je een gebruikersinterface van fysieke materialen?
Xenia Sichwardt: We vroegen ons eerst af hoe het zou zijn om alle schermen te schrappen en in plaats daarvan zoveel mogelijk natuurlijke materialen te gebruiken, zoals hout. Geen twee stukken hout zijn hetzelfde en daarom creëren ze onvermijdelijk iets unieks. Als UI-ontwerper is het ook spannend om deze nieuwe weergaven te onderzoeken. Wat gebeurt er als we informatie op natuurlijke materialen projecteren? Wat voor een interface krijg je dan? Iedereen is gewend aan glazen schermen als interface. Projecties op hout zijn dan opeens nieuw. Uiteindelijk moet je maar denken dat mensen affiniteit hebben met natuurlijke materialen. We omringen ons ermee omdat we ze rustgevend vinden.

In de deurpanelen van de Audi grandsphere concept zitten stijlvolle draaiknoppen. Waar zijn die voor?
Bartos Scharmach: De draairing en de knoppen zijn een innovatief bedieningspaneel voor allerlei menufuncties, bijvoorbeeld voor de bestuurder als deze zelf rijdt. Als de rijtaak aan de auto wordt overgelaten, is het stuur niet meer nodig. De inzittenden kunnen hun stoel in een ontspannen positie zetten, maar dan zijn de bedieningspanelen in de deuren buiten bereik. Daar hebben we iets op gevonden in de vorm van eye-tracking en gebarenherkenning. We noemen het MMI touchless response. De inzittende maakt eerst oogcontact en kan dan dezelfde handbeweging maken zoals met fysieke aanraking. De draairing beweegt in reactie op de handbeweging.

Audi levert onderscheidend exterieurdesign. Is de Audi-gebruikersinterface ook speciaal?
Xenia Sichwardt: Wij halen inspiratie uit andere culturen. Voor dit project leenden we voornamelijk uit de traditionele Japanse schilderkunst. De Japanse filosofie ‘Ma’ omarmt lege ruimtes. Dit zette onze kijk op ontwerpen op zijn kop en dat was heel inspirerend. In plaats van alle informatie op en rond schermen te proppen, brachten we alles terug tot het strikt noodzakelijke. Hierdoor wint de melding aan kracht. Bij Audi hechten we aan minimalisme dat, door zijn aard, elegant is. Of zoals de Duitse industrieel vormgever Dieter Rams in zijn tien regels voor goed design schreef: “Gutes Design ist so wenig Design wie möglich.”