missing translation: fa.article-intro.reading-time – Tekst: Patricia Jell - Vertaling: Stefan Wilms - Foto's: Julian Rausche, AUDI AG – 05/07/2023
De afgebeelde auto is een Dakar-rallymodel en niet leverbaar als productiemodel.
Van 1979 tot en met 1994 heette het de Parijs-Dakar Rally met als startplaats de Franse hoofdstad. Sinds 1995 zijn vertrek- en eindpunt en de routes ertussenin telkens anders.
Van 1979 tot en met 1994 heette het de Parijs-Dakar Rally met als startplaats de Franse hoofdstad. Sinds 1995 zijn vertrek- en eindpunt en de routes ertussenin telkens anders.
De Dakar Rally staat bol van de verhalen en legendes. Deze autosportmarathon spreekt dan ook tot de verbeelding. Zelfs wie niets met auto’s heeft, weet vaak wel waar het over gaat als de Dakar Rally ter sprake komt. Audi doet sinds 2021 mee. Het nieuwste rallyhoofdstuk krijgt misschien de titel ‘Elektrificatie van de woestijn’ mee. Niet slecht voor een evenement dat veertig jaar geleden niet zonder slag of stoot tot stand kwam.
We gaan terug naar 1977, als de Franse motorrijder Thierry Sabine tijdens de Abidjan-Nice Rally verdwaalt in de buurt van de Libische grens. Drie dagen dwaalde hij onder een brandende zon door de woestijn, tot hij uiteindelijk gered werd. Terug in Frankrijk lieten de gebeurtenissen hem niet los. Hij droomde van een rally door de grote zandbak van Noord-Afrika, een echte uitdaging voor de deelnemers en iets om over te dromen voor de volgers thuis.
Op 26 december 1978 was het zover: 182 auto’s en motoren vertrokken uit Parijs om via Algerije, Niger, Mali en Opper-Volta (nu Burkina Faso) nabij de Senegalese hoofdstad Dakar te finishen. Dat wil zeggen, voor degenen die dit haalden, want op 14 januari 1979 reden slechts 74 deelnemers over de eindstreep. De mythe Parijs-Dakar was geboren.
Tot op de dag van vandaag heeft de rally zijn machtige reputatie behouden. De monstertocht heet tegenwoordig kortweg Dakar en blijkt verslavend voor degenen die er ooit mee te maken kregen. “Het is een van de zwaarste rally’s ter wereld,” weet Fransman Stéphane Peterhansel. Met veertien overwinningen, zes op de motor, acht in een auto, is hij de absolute meester van dit evenement. Volgens Peterhansel is elk aspect een grote uitdaging voor mens en machine: de route, het terrein, het weer en de lengte. Gedurende twee weken leggen de equipes zo’n 10 tot 12.000 kilometer af, afhankelijk van de route die zij nemen. “Het is moeilijk om deze rally te winnen. Het zijn eigenlijk veertien rally’s in één evenement. Je hoeft maar één fout te maken en het is voorbij.”
Met veertien zeges is Fransman Stéphane Peterhansel de absolute koning van de Dakar Rally. Parijs als startplaats kent hij maar al te goed, want zijn eerste keer was in 1988.
Met veertien zeges is Fransman Stéphane Peterhansel de absolute koning van de Dakar Rally. Parijs als startplaats kent hij maar al te goed, want zijn eerste keer was in 1988.
In januari 2023 staat een volledig nieuwe route op de rallykalender. Langer en nog zwaarder, van de stranden aan de Rode Zee tot aan de Saoedische stad Dammam aan de Perzische Golf. Van 1979 tot en met 2007 ging de rally steevast van Europa naar Afrika. In 2008 werd het evenement op het allerlaatste moment afgelast. Gepland was een start in Lissabon met een vervolg in Spanje, Marokko, de Westelijke Sahara, Mauritanië en Senegal. Terreurdreiging gooide roet in het eten en de rally ging voor de eerste – en laatste – keer niet door. Van 2009 tot en met 2019 werd in Zuid-Amerika een veiliger omgeving gevonden, met etappes in Argentinië, Bolivia, Chili en Peru. Sinds 2020 vindt de Dakar in Saoedi-Arabië plaats.
Spanjaard Carlos Sainz kent de Dakar op alle continenten. In 2006 deed hij voor het eerst mee; het ging toen van Barcelona via Málaga naar Afrika. In Zuid-Amerika won hij in 2010 en 2018, waarna hij ook in 2020 in Saoedi-Arabië de snelste was. In 2022 bezorgde hij de Audi RS Q e-tron de eerste etappeoverwinning. “Dat moment vergeet ik nooit. Deze rally is een avontuur met onbekende afloop. De rally is zo zwaar dat de eindstreep halen een prestatie op zich is.” Sainz benadrukt dat je altijd ontzag moet hebben voor de Dakar, omdat deze je helemaal uitwringt.
De geschiedenis van de Dakar Rally bewijst hoe meedogenloos de etappes zijn. Ongelukken zijn er altijd geweest en menig deelnemer was ooit letterlijk de weg kwijt. Zo raakte in 1982 Mark Thatcher vermist, de zoon van de toenmalige Britse premier. Drie dagen lang werd er naar hem en zijn copilote gezocht. Ze bleken op eigen kracht een dorpje in Zuid-Algerije te hebben bereikt.
Carlos Sainz denkt bij de Dakar meteen aan de bootovertocht in 2006 van Málaga naar Marokko. In 2023 start hij weer voor Audi; het wordt zijn achttiende Dakar.
In de Dakar Rally is alles wel een keer gebeurd, zo lijkt het haast. Overwinningen en tragedies met avonturiers, beroemdheden en onbekenden in de hoofdrol. Deelnames die ontelbare verhalen en anekdotes hebben opgeleverd plus opzienbarende prestaties van mens en machine. Zo won racelegende Jacky Ickx de rally in 1983 samen met acteur Claude Brasseur. Prins Albert van Monaco deed in 1984 mee. Er is het verhaal uit 1988 over Ari Vatanen, wiens auto waarmee hij aan de leiding ging ’s nachts werd gestolen. De dieven vroegen flink wat losgeld.
Bovenal is er de naam en faam van de Dakar als mekka voor gemotoriseerde avonturiers. Zowel amateurs als professionals mogen aan dit evenement meedoen. De etappes zijn soms meer dan 800 kilometer lang en vergen fysiek en mentaal het uiterste. Ook de auto’s, motorfietsen, vrachtwagens en quads krijgen het te verduren, waardoor soms meer dan de helft uitvalt. Dit bevestigt het hoge niveau van Audi met de RS Q e-tron tijdens de Dakar Rally van 2022: de drie rijdersteams wonnen vier dagetappes en verzamelden tijdens de rally in totaal veertien podiumplaatsen.
Carlos Sainz
Voor het aandrijfconcept van Audi is de Dakar Rally waarschijnlijk de zwaarste testomgeving ter wereld. “Ook voor mij was dit project zeer uitdagend, maar bovendien zeer gaaf om aan mee te werken,” zegt Mattias Ekström. De Zweed wordt als een van de veelzijdigste coureurs ooit gezien. Hij won voor Audi twee DTM-titels en was ook wereldkampioen rallycross. Zelfs voor deze zeer ervaren pro is de woestijnrally geen koud kunstje. De landschappen zijn adembenemend mooi, maar de dagen lang en eenzaam, terwijl de auto het flink voor de kiezen krijgt. Ekström deed in 2021 voor het eerst mee aan Dakar en in 2022 reed hij samen met landgenoot Emil Bergkvist als navigator. “Ik herinner me de eerste dag nog goed. Een zanderig parcours en sprongen van wel dertig, veertig meter. Dat zal ik nooit vergeten.”
Het plan voor volgend jaar, als editie 45 van de Dakar Rally op de kalender staat, is al uitgewerkt. “Ik kan niet wachten om in de nieuwe Audi RS Q e-tron de grenzen nog verder te verleggen,” aldus Ekström. Na zijn veelbesproken debuut mikt hij nu op een podiumplaats in het algemeen klassement. Daarmee zou hij zijn legendarische reputatie eer aandoen en ook die van de Dakar Rally en Audi.
Mattias Ekström bewonderde zijn landgenoot Stig Blomqvist, die in de jaren tachtig succesvol was in Audi-rallyauto’s, en werd zelf ook coureur.
